Türkiye'de Manevi Destek ve Rehberlik Hizmeti 07.01.2015 tarihinde Sağlık Bakanlığı ve Diyanet İşleri Başkanlığı arasında yapılan protokol gereği pilot olarak altı ilde uygulanmaya başlanmıştır. Bunlar Ankara, İstanbul, Ordu, Erzurum, Kayseri ve Samsun'dur.
2016 yılı Aralık ayından itibarende Manevi Destek ve Rehberlik Hizmeti 14 ilde uygulamaya geçirilmiştir. Bunlar: Adana, Afyonkarahisar, Ankara, Bursa, Çorum, Erzurum, İstanbul, İzmir, Kahramanmaraş, Kayseri, Konya, Ordu, Sakarya, Samsun'dur.
Türkiye’de Manevi Destek Hizmeti 01.08.1998 yılı 23420 sayılı resmi gazetede yayınlanan Hasta Hakları Yönetmeliği madde 38’de şu şekilde belirtilmiştir. "Sağlık kurum ve kuruluşlarının imkânları ölçüsünde hastalara dini vecibelerini serbestçe yerine getirebilmeleri için gereken tedbirler alınır. Kurum hizmetlerinde aksamalara sebebiyet verilmemek, başkalarını rahatsız etmemek ve personelce düzenlenip yürütülen tıbbi tedaviye hiç bir şekilde müdahalede bulunulmamak şartı ile hastalara dini telkinde bulunmak ve onları manevi yönden desteklemek üzere talepleri halinde, dini inançlarına uygun olan din görevlisi davet edilir."
Manevi Destek ve Rehberlik, kaynağını Dünya Sağlık Örgütü tarafından kabul edilen ve "Evrensel Hasta Hakları"olarak bilinen haklardan da almaktadır. Evrensel İnsan Hakları Beyannamesi de insana, dine inanma ve yaşama hürriyeti tanımaktadır. 1981 yılında Lizbon’da tüm dünya ülkelerinin tabip odalarının tamamına yakının katıldığı toplantıda, Dünya Tabipler Birliği Hasta Hakları Bildirgesi’nin Dini Yardım Hakkı başlıklı 11. maddesinde, hastanın kendi inandığı dine mensup bir din adamının yardımını da içinde olmak üzere ruhi ve ahlaki bir teselli istemeye veya reddetmeye hakkı olduğu ifade edilmiştir.
"Sağlık için manevî ihtiyaçlar, vücudu meydana getiren fizikî organlar kadar önemli bir unsurdur. Hepimizin gözlemlediği fizikî durum, zihnimizi ve ruhumuzu etkileyebilir”
(Florence Nightingale)
HASTANEMİZDE MANEVİ DESTEK GÖREVLİSİ
Hastanemizde 03.06.2018 tarihinden itibaren açılan birimde, Manevi Destek ve Rehberlik Görevlisi olarak görev yapmaktadırlar.
Manevi Destek ve Rehberlik Nedir?
Manevi Destek ve Rehberlik: Bir Din ve İnanç Desteğidir.
İnsanlara acılı, sıkıntılı, üzüntülü, korkulu, yalnızlık ve ümitsizlik hallerinde, ani değişmelerle gelen (hastalık, ameliyat, mahkumluk, askerlik, sakatlık, afet vb…) kriz durumlarında, onların yanında olmak; onlara din ve inanç açısından destek olabilmek, varsa soru ve sorunlarına danışmanlık etmek; adet ve ibadetlerini yerine getirebilmelerinde rehberlik, varlıklarına bir mana, hayatlarına yeni bir anlam verebilmede eşlik edebilmektir.
Hastane, askeriye, cezaevi gibi kurumlarda, bu işi uzman bir şekilde yapan kişiye Manevi Destek ve Rehberlik Görevlisi denir.
Ne Değildir?
Manevi destek ve Rehberlik; Psiko-terapi, sosyal bakım ya da tıbbi bir tedavi değildir.
Manevi Destek ve Rehberlik Görevlisi; Psikolog, Psikiyatrist, Sosyal Hizmet Uzmanı, Tıbbi bir tedavici (Doktor) değildir.
Manevi Destek ve Rehberlik Görevlisi; Sağlık Personeli ile multidisipliner bir yaklaşımla hizmet verir. Manevi Değerler ışığında Danışmanlık ve Rehberlik yaparak, Moral-Motivasyon desteği sunar.
Manevi Destek ve Rehberlik İlkeleri
1.Manevi Bakım; talep eden hasta, hasta yakını ve hastane personelinin ihtiyacına göre uygulanır.
2. Manevi destek talep eden kişinin öncelikle ihtiyacı tespit edilir.
3.Dinleme, anlama ve anlamlandırma metoduna ağırlık verilir.
4.Talep eden kişinin ihtiyacı ve beklentisi doğrultusunda sonuca birlikte ulaşılır.
5.Manevi Bakım Görevlisinden; yakın ilişki kurması, bireylere güven vermesi, içten ve samimi olması, danışanı güler yüzle karşılaması, anlamaya çalışması beklenir.
6.Baskısız danışma atmosferi oluşturarak, kişinin yargılanmayacağı ve suçluluk duygusu hissetmeyeceği şekilde problemlerini rahatça açmasını sağlar.
7.Manevi destekte gizlilik esastır. Kişisel bilgiler üçüncü şahıslarla kesinlikle paylaşılmaz. Sağlık Bakanlığı TKHK tarafından belirlenen“Personel Gizlilik Sözleşmesi”hükümlerine bağlı kalınır.
8.Manevi Destek Hizmetini Talep eden kişiler arasında ayrım yapılmaz. Sınıflandırılmaz. Talep eden her kişinin bu hizmeti alması sağlanır. Bu hizmet Hasta ve İnsan Hakları açısından Dünyada ve Ülkemizde yasal güvence altına alınmıştır.
Manevi Destek ve Rehberlik Modeli Nasıldır?...
Karşılıklı konuşarak anlama, açıklama, yorumlama ve anlamlandırma esasına dayanır.
Manevi Destek Biriminde,hasta ve hasta yakınlarına ve hastane personeline dini motifleri içeren sabır, tefekkür, dua pratiği, kader anlayışı ve inancı gibi dinsel – manevi temaların yer aldığı bilgilerle Moral, motivasyon desteği sağlanmaktadır.
Diyanet İşleri Başkanlığı ve Sağlık Bakanlığımızın yaptığı ortak açıklamada herhangi bir inanç farkı gözetmeksizin, her türlü inancın sahibine bu hakkın verilmesi gerektiği belirtilmiştir.
”Allah hastalığı da şifayı da yarattı ve her dert için bir derman yarattı. Tedavi olunuz”
Hz. Muhammed (s.a.v)
(Ebû Dâvûd, C.4.H.no:3874)